W większości przypadków do spadku powołanych jest więcej niż jedna osoba. Dziedziczenie może więc rodzić liczne problemy związane z zarządzaniem nieruchomością przez kilka osób. Rozwiązaniem tego problemu może być zniesienie współwłasności. W jaki sposób je przeprowadzić?
Spis treści:
- Jak przeprowadzić dzielenie mieszkania w spadku?
- Notarialny i sądowy dział spadku. Postępowanie, koszty, dokumenty
- Nie zapomnij o formalnościach – Urząd Skarbowy i Księga Wieczysta
Jak przeprowadzić dzielenie mieszkania w spadku?
Prawo nie nakłada na spadkobierców obowiązku podziału spadku. Nie muszą tego robić, jeśli współwłasność nieruchomości nie wiąże się z żadnymi niedogodnościami. Dział spadku jest dobrym rozwiązaniem w sytuacji, gdy współwłaściciele nie mogą zgodzić się co do sposobu użytkowania nieruchomością lub jeden z nich nie zgadza się na sprzedaż mieszkania. Nie istnieją także żadne ograniczenia czasowe – dział spadku może być przeprowadzony w każdej chwili po śmierci spadkodawcy, nawet po wielu latach.
W takich sytuacjach stosuje się zwykle dwa sposoby zniesienia współwłasności:
- wyodrębnienia własności, jeśli nieruchomość da się podzielić fizycznie na dwie lub więcej części – każdy współwłaściciel otrzymuje własną część nieruchomości, którą może dowolnie zarządzać; nie jest to możliwe, jeżeli przedmiotem podziału jest jedno mieszkanie;
- przyznania własności jednemu spadkobiercy i nałożenia na niego obowiązku spłaty pozostałych w wysokości odpowiadającej wartości przypadającej im części spadku.
Notarialny i sądowy dział spadku. Postępowanie, koszty, dokumenty
Dział spadku można przeprowadzić na dwa sposoby:
Notarialnie. W takim wypadku konieczna jest zgodność współwłaścicieli do co sposobu podziału. Koszty działu spadku obejmują przede wszystkim taksę notarialną, której wysokość uzależniona jest od wartości spadku.
Dla nieruchomości o wartości od 60 tys. do 1 mln złotych wynosi ona 1010 złotych plus 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 złotych. Dla nieruchomości o wartości od 1 do 2 mln złotych będzie to odpowiednio 4770 złotych plus 0,2% od nadwyżki powyżej 1 mln złotych. Jeśli natomiast nieruchomość jest warta więcej niż 2 mln złotych, opłata wyniesie 6770 złotych plus 0,25% od nadwyżki powyżej 2 mln złotych. Opłata notarialna nie może jednak przekroczyć 10 000 złotych.
Sądowo.Do podziału spadku na drodze sądowej dochodzi, gdy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia. Wniosek do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy może złożyć którykolwiek ze spadkobierców, który ma także prawo przedstawić propozycję podziału spadku. W przypadku, gdy niemożliwe jest osiągnięcie zgody, sąd może zarządzić sprzedaż nieruchomości i rozdzielić uzyskaną kwotę proporcjonalnie do części spadku, która jest przynależna spadkobiercom.
Warto zauważyć, że część spadkobierców decyduje się na sądowy dział spadku również wtedy, gdy wszyscy z nich są zgodni co do podziału. Motywem takiego postępowania są przede wszystkim niższe koszty. Opłata skarbowa od wniosku 500 złotych, a jeśli spadkobiercy zgadzają się co do podziału majątku – 300 złotych. Jeśli dodatkowo spadkobiercy wnoszą o zniesienie współwłasności, opłata sądowa wyniesie 1000 zł (przy czym przy podziale zgodnym będzie to 600 złotych). Trzeba jednak pamiętać, że jest to rozwiązanie znacznie bardziej czasochłonne. W większości przypadków konieczne jest także poniesienie kosztów wyceny nieruchomości.
Niezależnie od tego, czy podział spadku dokonywany jest notarialnie czy sądowo, potrzebne będą dokumenty:
- postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia;
- dowody stwierdzające, że nieruchomość była własnością spadkodawcy;
- wycena nieruchomości.
Nie zapomnij o formalnościach – Urząd Skarbowy i Księga Wieczysta
Spadkobiercy zobowiązani są do ujawnienia w dziale II księgi wieczystej nowego stanu prawnego. Muszę to zrobić samodzielnie, jeśli dział spadku nastąpił na drodze sądowej. Nie jest to konieczne w przypadku przeprowadzenia działu spadku u notariusza.